Nhớ Hoàng hoa tửu

Mùa thu có lẽ là mùa đẹp nhất trong cả bốn mùa, vì mùa thu là tiếng nói của điệu buồn. Chính vì mùa thu buồn nên con người thường yêu thích mùa thu. Vì không có nỗi buồn thì không có văn chương, mà không có văn chương thì cuộc đời vô cùng tẻ nhạt. Đã có quá nhiều thơ và nhạc nói đến mùa thu. Câu thơ được truyền tụng thiên cổ của Vương Bột vẫn mãi sáng ngời trong cõi Đường thi :

Lạc hà dữ cô vụ tề phi

Thu thủy cộng trường thiên nhất sắc

Ráng chiều trôi theo cánh cò cô lẻ, màu nước thu xen lẫn với màu trời. Hai câu thơ đẹp như một bức tranh thủy mạc. Chúng ta có thể thấy được hình ảnh một cánh cò cô lẻ bay trong ánh nắng chiều hôm, giữa những cánh đồng mênh mông Nam bộ; nhưng biết tìm đâu ra một dòng sông thu giữa miền Nam quanh năm chỉ có hai mùa mưa nắng? Nên sống ở miền Nam, nhất là ở giữa Sài Gòn, lòng người vẫn cứ nhớ thương hoài một cơn gió mùa đông, hay một cơn gió se lạnh của một ngày thu muộn.

Sống giữa lòng phố thị, đôi khi nhớ đến mùa thu trong trí tưởng, tôi vẫn luôn thích những câu thơ buồn thiết tha trong bài Thu ca (Chanson d’automne) của Paul Verlaine :

Les sanglots longs
Des violons
De l’automne
Blessent mon cœur
D’une langueur
Monotone.

Điệu vĩ cầm mùa thu
Buồn như tiếng thở dài
Khiến hồn tôi rướm máu
Trong nỗi nhớ tàn phai.

Vì ở Sài Gòn, dù không sao nhìn thấy được cảnh vật mùa thu, nhưng chúng ta vẫn có thể tưởng tượng được mùa thu qua một giai điệu vĩ cầm, trong một căn phòng yên tĩnh. Nhất là khi ngoài hiên chợt có một cơn mưa chiều đổ nhẹ

Ở thành phố lớn, nơi mà ngay cả vầng trăng cùng trên cao cũng trở nên lạc lõng giữa những tòa nhà cao tầng, con người gần như bị cắt đứt hẳn với thiên nhiên, nên người ta phải bày ra non bộ để làm thành sơn thủy, treo tranh tứ bình để tìm lại bốn mùa. Đó có lẽ cũng là cách di dưỡng tính thần để tâm hồn bớt đi sự chai sạn trước những khô cằn dung tục của cuộc sống thường ngày.

Nhưng lại có người không muốn tìm mùa thu qua tranh thủy mặc, qua tiếng vĩ cầm, mà tìm qua một loại rượu đặc trưng của tiết Trùng Dương : Hoàng hoa tửu!‎ Đó là trà chủ quán trà Hiện quán. Ý của chủ nhân như muốn tìm lại một chút không khí Đường thi giữa chốn nắng bụi của Sài Gòn.

Thu ẩm Hoàng hoa tửu
Đông ngâm Bạch tuyết thi.

Ở Sài Gòn, không thể ngâm thơ bạch tuyết để nhớ mùa đông, nhưng có thể uống rượu Hoàng hoa uống để nhớ mùa thu. Tôi đã đôi lần cùng bè bạn uống rượu Hoàng hoa với trà chủ quán trà Hiện quán. Là quán trà theo cung cách trà đạo, nhưng chúng tôi luôn được đãi loại rượu Hoàng hoa, mà cô chủ quán đã chế biến rất công phu. Và lần nào chúng tôi cũng có những niềm vui thống ẩm cuồng ca, với một cây Guitar cùng những giai điệu một thời vang bóng. Trong gian trà thất nho nhỏ ở một góc phố Trần Huy Liệu, nơi mà mọi sự xô bồ huyên náo đã bị chắn lại bởi một rèm trúc thưa, tay nâng chén rượu sóng sánh màu vàng hổ phách, dưới đáy chén là một đóa tiểu cúc màu vàng, ta vẫn có thể cảm nhận được hương vị mùa thu đang lắng chìm vào trong chén rượu. Vì màu vàng của hoa cúc, vì hương thơm nồng của rượu. Lúc đó, dù ngồi giữa phố thị xô bồ, chúng ta vẫn có thể đi theo Đỗ Mục lên đồi cao vào tiết Trùng dương để “Cúc hoa tu sáp mãn đầu quy”, vì ta đã có hoa cúc trong chén rượu, và cảm nhận được rằng chung quanh chén rượu và bên trong chén rượu Hoàng hoa luôn đầy ắp sự nống ấm của những mối giao tình.

Và cảm động biết bao nhiêu, hào hứng biết bao nhiêu, khi đã ngà ngà say vì tiếng đàn, men rượu, lại nhận được bài thơ tặng của cô chủ quán mang đầy phong vị Đường thi.

HOÀNG HOA TỬU

    VIÊN TRÂN

Ôi hoàng hoa tửu Hoàng hoa tửu
Gởi chút hồn Thu theo gió Xuân
 Chiều nghiêng nghiêng rót vào trong nắng
Một đóa hoa vàng kính đại huynh

*

*  *

Một chén lung linh màu hoa cúc
Em nâng nhè nhẹ một vầng trăng
Một chén mênh mang hồn thơ cổ
Huynh cười hào sảng uống trăng tan

*

*  *

Dương Châu ngàn dặm ta vừa tới
Cạn chén Hoàng hoa chốn giang đầu
Đêm về say mộng nghe liễu rũ
Đường thi mờ bụi cuốn vó câu

Tôi họa lại cô chủ quán một bài thơ:

Mờ bụi Đường thi cuốn vó câu
Ta trong cuộc Lữ mênh mang sầu
Cảm ơn đời có Hoàng hoa tửu
Vơi bớt buồn thương cuộc bể dâu

Chén rượu cho ta chút giao tình.
Nghe triều sóng vọng thuở thanh xuân
Soi gương tóc bạc, nghiêng tay rót
Mỗi giọt nồng thêm nghĩa muội huynh

Muội tử uống rượu với ta không?
Khổ lụy chìm theo chén rượu nồng
Ta đã uống ngàn ly rượu đắng
Gởi đời theo mấy trận thu phong

Cám ơn muội tử phủ hoa vàng
Lên nấm mộ ta buồn mênh mang
Ta dẫu nằm sâu trong đất lạnh
Vẫn tặng em ta một tiếng đàn

Điếu vong linh nhớ rượu Hoàng hoa
Của Viên muội tử tặng cho ta
Nhớ nghiêng tay rót như trà vậy
Mỗi giọt đều vang một khúc ca.

Ơi Dương Châu ngàn dặm! Ơi cổ độ tà huy! Chén rượu hoa cúc màu vàng ta vừa cạn cùng nhau dù không phải tại chốn giang đầu, mà trong hồn vẫn nghe ra giai điệu liễu ru nơi chốn giang đầu. Trong hơi rượu lâng lâng, trong tiếng đàn Guitar rất nhẹ, dường như vang lên từ đâu đó tiếng vó câu cuốn bụi mờ, trong cõi mênh mang sương khói của Đường thi.

Sài Gòn 7.2005